Ermenice, Doğu Anadolu’da ortaya çıktığı iddia edilen ve genel anlamda iki lehçesi bulunan bir dildir. Ermenice, Doğu ve Batı Ermenicesi diye ikiye ayrılır. Doğu Ermenicesi (Arevelahayeren) Ermenistan’da konuşulurken ve konuşan sayısı artarken, Batı Ermenicesi (Arevmtahayeren) tehlike altındadır. Batı Ermenicesi ise Türkiye’de konuşulan Ermeniceye verilen isimdir. İki farklı Ermeniceyi konuşanlar genelde birbirlerini anlamazlar.

Ermeni Alfabesi, 4. Yüzyıl’da bir rahip tarafından oluşturulmuştur. Bu rahibin ismi ise Mesrop Maştots’dur. [1]Ermeni dilinde toplamda 39 harf vardır. Bunlardan 30 tanesi sessiz, 6 tanesi sesli ve 3 tanesi ise iki seslidir.[2]

Ermeni Alfabesi ve Alfabenin mimarlarının fotoğraflarını paylaşayım

Tufan Koç Hocanın kitabından alıntı

Ermeniler, Ortadoğu’da, Kafkasya’da, Gürcistan’da, Rusya’da ve Avrupa gibi şehirlerde dağınık olarak yaşamaktadırlar. Milliyetçiliklerin yükselmesiyle birlikte bağımsızlık talebinde bulundular ve bugünkü Ermenistan’da kendilerine yurt edindiler. Özellikle Rusya ile stratejik ilişkileri olan Ermeniler, Rusya’ya birçok anlamda bağımlıdırlar. Ermenilerin önemli bir kısmı Rusya’da çalışmaktadır. Ermenistan’ın güvenliğinde bildiğim kadarıyla Ruslar görev almaktadır.

Ermeniler uzun yıllar tarım toplumu olarak yaşadılar. Osmanlı İmparatorluğunda bir dönem millet-i sadıka olarak da anıldılar. En geç isyan eden topluluklardan biri idiler. Lakin Rusya gibi ülkelerin devreye girmesiyle, Osmanlı halkı ve ermeniler arasında mükatele olmuştur. Doğru terim soykırım değildir ve karşılıklı öldürme anlamına gelen mükateledir. Maalesef doğu bölgemizde acı olaylar yaşanmış, müfaele babından karşılıklı kitâl olmuştur.

Ermenice öğrenecek kaynaklara geçebiliriz. Ülkemizde Ermeniceye dair kitaplar yazan bazı Hocalarımız bulunmaktadır. Lakin bunların kitapları oldukça yetersiz ve bu kitaplardan öğrenmek çok zordur. Yine de bunların bir listesini Siz okuyucularım ile paylaşmak istiyorum.

Bu bağlamda Erciyes Üniversitesi öne çıkmaktadır ve orada Azeri Hocalarımız bu konuda çalışmalar yürütmektedir. Normalde İbranicenin de Ülkemiz de öğretilmesini de sağlayanlar Azeri Hocalarımızdır. Çünkü Rusların kaynaklarını onlar okuyabiliyorlar ve Rusça biliyorlar. Ruslar da Doğu dilleri üzerine uzun yıllardır çalışmalar yürütmektedirler. Gaffar Hocanın kitabı

Ülkemin değerli okuyucuları, görüldüğü üzere kitap tamamen Ermenicedir. Dolayısıyla kendi kendine öğrenme gibi bir durum söz konusu değildir. Hoca ile öğrenmesi bile çok zordur.

Melek Sarı Güven Hocamızın bu bağlamda bir kitabı var ve Hocamızın daha önce sitemizde bir yazısını yayınlamıştık. Şimdi Sizlere kitabını tanıyayım.

Melek Hocamızın kitabı diğer kitaptan daha güzel ama yine kendi kendine öğrenmeye yüzde yüz müsait değil. Belki yüzde 70 kendi kendine öğrenime müsait denilebilir. Yine bu kitabın yanında yapay zekadan da yararlanmak lazım. Çoğu yerde okunuşları yazılmamış. Bir de Ermenice telaffuz edebilecek siteler bildiğim kadarıyla yok. Bilen varsa yorumlarda yazarsa sevinirim.

Tufan Koç Hocanın kitabını inceleyelim. Tufan Hoca da kendisi öğrenmek isteyenlerin kendi kendine öğrenebileceği bir tarzda yazdığını söylüyor. Ama telaffuz kısımlarının az olması ve gramer ağırlıklı olması öğrenmeyi oldukça zorlaştırıyor. İçerisinden görseller paylaşalım.

Birsen Karaca Hocanın kitabını inceleyelim Değerli Okuyucularım.

Kitaplar kısaca bunlar ve hepsinin en önemli sorunu telaffuz ve keşke birbirlerini tamamlayıcı şekilde yazılsaydı. Her Hocamız baştan her konuyu anlatmak yerine belki tamamlayıcı çalışmalarda bulunabilirlerdi. Bu dört Hocamızın ben zamanla bir araya gelip ortak daha güzel bir kitap çıkarabilmelerini dilerim. Kendi kendine dil öğrenen biri olmak lazım önce bir de dil öğreniminin metodunu 3-4 yıl en az araştırmak gerekiyor. En az da bence bu tarz çalışmalarda 3-4 dil bilmek lazım. Âcizane görüşlerimi bu şekilde söyleyebilirim.

Önemli açıklama: Yine en önemli yol olarak Yapay Zeka ile öğrenme kalıyor ve kelimeleri telaffuz edecek sitelerin varlığı araştırmak lazım. Yapay zekaya bana eğitim ile alakalı A1 seviyesinde Ermenice metinler yaz gibi komutlar verebilirsiniz. Hocalarımın kitaplarını tanıtmak istedim ve eksik yönlerini söyledim. Osmanlı tarihinde yönettiğimiz bütün milletlerin tarihini araştırmak aslında biz tarihçilerin de üzerine vazife. Bu bağlamda kalemin az oynatıldığı alanlar var. Ermenice de bunlardan biri. Umarım yazı faydalı olmuştur.

Not: Tanıtım amacıyla yazıyorum Değerli Okuyucular ve Osmanlı İmparatorluk vizyonuyla bakıyorum. Ermeni değilim ve diller üzerine bağımsız araştırmalar yapan ve yazılar yazan birisiyim. Beytü’l-Hikme’de tarihteki atalarımızın yaptığı gibi Bizim de her ülkenin teknolojisinden, bilgisinden ve ilminden yararlanmamız gerekiyor. Böylece belki durağan Medeniyetimiz tekrardan canlanabilir. Osmanlı dönemindeki ortak tarihin de araştırılması gerekmektedir.

Ozan Dur

Gençlerimize Faydalı Olması Temennisiyle...

[1] Melek Sarı Güven Hocanın kitabından alıntı.

[2] Tufan Koç Hocanın kitabından alıntı