Profesör’ün Atıf Yaptığı Bitirme Tezim

2016 ve 2017 seneleri olması lazım. İran Araştırmaları Merkezi’nde eğitimler alıyordum. Enstitünün başına ilk olarak Ahmet hoca getirilmişti. Ahmet Hoca bana İngilizce bir metin okuttu ve akabinde derslere girebildim. İran’a dair yaz kursları açtılar. Hoca bana  “Neither” gibi bir kelime bana sordu ama o zaman o kelimeye tam anlam verememiştim. Sonraki sene kuruma geldiğimde İngilizce konuştular benimle. I went to Germany dedim. Hoca da “why” demişti galiba ben de “in order to improve my English skills” demiştim diye hatırlıyorum. Ondan sonra Uysal Hoca İngilizcesini geliştirmiş dedi. Ondan sonra şevkli bir şekilde Farsça konuşmak istiyorum dedim. Hakkı Hoca neden Farsça öğrendin dedi Farsça. Ben de bir an afalladım ve çünkü aşk dili dedim. Farsçasını da buraya yazmak istiyorum.

Hakkı: ?چرا فارسی یاد گرفتی

Ozan Dur: چون فارسی زبان عشقه

Çoğu zaman keşke öyle söylemeseydim diye düşündüm. Çünkü amacım Ortadoğu uzmanı olmaktı. Ama bir kere söylemiştim ve sonrasında da düzeltemedim. Umarım bu kitabı hocalarımız okur da niyetimi o zaman anlarlar :)

İran’dan arkadaşım Hüccet ile Tahran Üniversitesinin Önündeyiz.

İram’dan aldığım belge.

İram’da çok değişik ve kaliteli dersler vardı. Bazı bilgiler hala zihnimdedir. İlk yaz kursunda Ostim’de sanayide kaldım. Gece olduğunda herkes gidiyordu ve koca bölgede bir tek ben kalıyordum. Bazen gece aşağı indiğimde koridorun sonunda ayna olurdu ve birisi var sanıp korktum birkaç kez. Odama elektrik direğinden ışık vuruyordu ve o şekilde uyuyordum. Oranın sahibi Semih Abi sağolsun bana orada kalma fırsatı verdi. Kendisine çok teşekkür ediyorum. Sabahlar 15-20 dakika yol yürürdüm ve metroya biner - Otogar’ın oraya kadar giderdim. İram’ın binası Aşti Otogar’ının ilerisindeydi. Orada Mehmet Hoca gibi bazı Hocalarla tanıştım. Lisans tez konumu da Mehmet Koç Hoca belirledi.

Mehmet Hoca Muhammed Ali Furugi ismini önerdi. O konuyu araştırmaya başladım. Farsça kaynaklar için İran’dan Arkadaşım Hüccetten yardım aldım. O kütüphaneye gidip hatıratları bana gönderdi. Ayrıca yurt dışında bir üniversitede konumla alakalı yanlış hatırlamıyorsam doktora tezi yapılmıştı. Ona da tez danışmanım Davut Hoca ulaştı. Osmanlıcada kaynaklara da kullanarak tezimi hazırladım. Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Farsça ve İngilizce kaynaklar kullanarak tezimi hitama erdirdim.

Saadettin Yağmur Gömeç’in hazırlamış olduğu İran Tarihi isimli kitapta lisans bitirme tezime atıf yapmıştı 2020’de. ...bu arada 2017’de kitabın Ozan Dur adlı bir Genç tarafından bitirme tezi olarak hazırlandığını gördük. Bizim sadeleştirmemiz ve yapılan transkripsiyonu karşılaştırdığımız da epey farklılıkların olduğunu müşahade ettik. Bu farklılıklar eseri hızlı hazırlamamdan bir de bazı kelimeleri tespit edememiş veya yanlış tespit etmiş olmamdan kaynaklanıyor olabilir.” Hocamız bu ifadelerden sonra benim tezime atıf vermişti.

“Bu arada 1925 senesinde Ahmed Şah tahttan indirilerek, hükümetin başına Rıza Han getirildi ki, onun döneminde de Muhammed Ali Furugi konumunu korudu. Bunun yanısıra 1928-1930 yılları arasında Ankara’da büyük elçilik görevinde bulunan Furugi, 1930’da Birleşmiş Milletlerde görev almış, bilahare İran’a dönmüş ve Milli İktisat bakanlığının başına getirilmişti. Bir süre sonra yeniden dışişlerinde çalışmaya başlayan Furugi, 1933 senesinde bu bakanlıktan ayrıldı. 1935 tarihine kadar başbakanlık görevi yaptı. Şah sürgüne yollanınca, 1941 senesinde yeni kabineyi kurma görevi verilen Muhammed Ali Furugi, İran’ın İngiltere elçiliğini de ifa etmiş ve 1942 yılında ölmüştür.” kitabıma Hoca bu cümleleri yazdıktan sonra aşağıdaki atfı vermişti.

“O. Dur, Muhammed Ali Furugi’nin Hayatı ve Eserleri, Bitirme Tezi, İstanbul 2017, s.4-78.”

Hocam sağolsun tezin Furugi ile alakalı bütün kısımlarını okumuş. Bunu kitabıma almamdaki amacım bu tarz çalışmalar da yapılabildiğini göstermek içindi. Bu eseri kaleme alırken Chatgpt, Copilot vb yapay zeka ve güzel çeviri programları yoktu. Hepsi için kendi yeteneklerimi kullanmak zorundaydım. Umarım okuyanlar için bir örnek teşkil eder.

Bize bitirme tezi ile çok uğraşma, kimse okumaz diyorlardı. Öyle diyenlere “ben inanıyorum ki bir insan bitirme tezinde de harikalar “yaratabilir” diyordum. Bir nebze harikalara da yaklaşabilmenin sevincini bu durum ile yaşamış bulundum. Tabii başarı Allah’tan. Ve mâ tevfîki illa Billah. Rabbime Hamdolsun...

Ozan Dur