2016 YILINDA DAEŞ’İN GAZİANTEP MERKEZLİ TERÖR SALDIRILARI | İlim ve Medeniyet

Giriş

Tüm dünya tarafından terör örgütü listesine alınan Irak ve Şam İslam Devleti Örgütü(DAEŞ), Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne yönelik olarak Gaziantep şehrine 1 Mayıs 2016, 20 Ağustos 2016 ve 16 Ekim 2016 tarihinde terör saldırısı düzenlemiştir. Gaziantep’te 3 farklı zaman diliminde gerçekleştirilen 2016 yılı terör eylemlerinin ele alındığı bu çalışmada ‘‘olay analizi’’ çerçevesinde kronolojik sıra takip edilmiş, eylemin failleri, kullandıkları yöntemler, eylemin ulusal ve uluslararası etkileri, yansımaları ve sonuçları, devletin eylem sonrası kriz yönetimi ve terörle mücadele stratejisi açıklanmış ve irdelenmeye çalışılmıştır.

1 Mayıs 2016 Gaziantep Terör Saldırısı

1 Mayıs 2016 Pazar günü Gaziantep’in Şehitkamil ilçesinde bulunan İl Emniyet Müdürlüğü binası önünde saat 09.30’da bombalı terör saldırısı düzenlenmiştir. Saldırı Şehitkamil ilçesi İncilipınar Mahallesi’nde Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığı ve İl Emniyet Müdürlüğü hizmet binalarının bulunduğu cadde üzerinde bomba yüklü aracın infilak ettirilmesiyle meydana gelmiştir. 1 Mayıs nedeniyle çevresi bariyerle kapatılmış olan Emniyet Müdürlüğü önündeki bölgeye iki araç barikatı aşarak girmiş, ilk anda otomatik silahla ateş açan teröristler, polislerin karşılık vermesinin ardından kaçarken, peşinden gelen ikinci araçtaki bomba infilak ettirilmiştir. 3 polis memuru şehit olmuş, 24 kişi yaralanmıştır. Saldırı sonrası yapılan incelemeler sonucunda DAEŞ mensubu İsmail Güneş’in eylemi gerçekleştiren kişi olduğu tespit edilmiştir. Saldırıda minibüs ile gerçekleştirilmiş ve kullanılan patlayıcının cinsinin TNT olduğu belirlenmiştir. Patlayıcının en az 500 kilo olduğu ve daha fazla can kaybı olması için demir parçacıklar, şiddetini de artırması için gübreyle güçlendirildiği anlaşılmıştır.

İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerince yapılan operasyonlarda meydana gelen canlı bomba saldırısı ile irtibatlı olduğu değerlendirilen 52 şüpheli yakalanarak adli makamlara sevk edilmiş, sevk edilen şüphelilerden 32’si tutuklanmış, 19’u adli kontrol kararı ile salıverilmiş, 1’i tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştır. Yakalanan şüphelilerin ikamet aramalarında 1 tabanca, 1 yarı otomatik av tüfeği, 51 boş fişek, 34 boş av tüfeği kartuşu, çok sayıda askeri kamuflaj, DEAŞ terör örgütü içerikli kitap, bez parçaları ve benzeri örgütsel dokümanlar ve çok sayıda dijital materyal elde edilerek el konulmuştur.

Saldırı öncesi sık sık başta IŞİD ve PKK olmak üzere terör örgütlerine yönelik operasyonlar düzenleyen Gaziantep Emniyet Müdürlüğü’nün böyle bir saldırı olasılığından haberdar olduğu dillendirilmiştir. Ancak saldırı önlenememiştir. Eylem sonrası kentte güvenlik önlemleri arttırılmış ve belirlenen yerlere polislerce operasyon düzenlenmiştir. 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda gerçekleşen bu saldırı sonrası kentteki tüm 1 Mayıs kutlama ve etkinlikleri güvenlik gerekçesiyle iptal edilmiştir. Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı olayla ilgili olarak yayın yasağı getirmiştir.

Suriye’ye geçiş güzergahında yer alan Gaziantep DAEŞ tarafından bu saldırıyla birlikte ilk kez hedef haline gelmiştir. Şehirde Suriyeli mülteci sayısının çokluğu da göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’ye karşı bir gözdağı verme amacının güdüldüğü ifade edilmelidir. Hükümet yetkilileri ve Gaziantep sivil toplum örgütleri saldırı sonrası birlik ve beraberlik ile terörle mücadelede kararlılık vurgusu yapmışlardır.

20 Ağustos 2016 Gaziantep Terör Saldırısı

15 Temmuz Darbe Girişimi’nin ardından Türkiye’de ordu ve emniyet teşkilatı içerisinde kapsamlı bir temizlik harekatı başlamış, FETÖ mensupları gözaltını alınmıştır. Darbe girişiminin etkisi tüm devlet kurumları içerisinde kapsamlı soruşturmaların açılmasına zemin hazırlamıştır. Darbe girişiminin akabinde 20 Ağustos günü Gaziantep’in Şahinbey ilçesinde bir sokak düğünü esnasında bombalı saldırı eylemi gerçekleştirilmiştir.

Olay, saat 22.40 sıralarında merkez Şahinbey İlçesi’ne bağlı Akdere Mahallesi’nde meydana gelmiştir. Terör nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki kentlerden göç eden vatandaşların yoğun olarak yaşadığı mahallede, Siirt’in Pervari İlçesi’nden göç eden iki ailenin gençlerinin, sokakta yapılan kına gecesinde, canlı bomba terörist, davetli gibi kalabalığın arasına karışmıştır. Teröristin, üzerindeki bombayı infilak ettirmesi sonucu 54 kişi hayatını kaybetmiş 69 kişi yaralanmıştır. Tam dört yıl önce aynı tarihte 20 Ağustos 2012’de, PKK tarafından Şehitkâmil, Gaziantep’te, bomba yüklü otomobille terör saldırısı düzenlenmiş, 10 kişi ölmüş, 9’u ağır 66 kişi yaralanmıştı. Saldırı, Ramazan Bayramı’nın ikinci günü düzenlenmiştir. Hayatını kaybedenlerden 29’ununun yaşı 18’den küçük olduğu saldırıyı DAEŞ üstlenmiştir.

Patlama sonrası RTÜK, olayla ilgili yayın yasağı getirmiştir. 22 Ağustos 2016’da, DAEŞ tarafından düzenlenen Gaziantep Saldırısına misilleme olarak Karkamış’a 2 adet havan atışı yapılmıştır. Ardından Türk Kara Kuvvetleri 60 adet obüs ateşleyerek Cerablus ve Menbiç’i bombardıman ateşine tutmuştur. 20 Ağustos bombalı saldırı akabinde Türkiye tarafından Suriye’de tehlike olarak görülen unsurları temizlemek, sınır ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak amacıyla 5 bin km² alanda DAEŞ’ten tamamen temizlenmesi için Fırat Kalkanı Harekâtı başlatılmıştır. Harekâtın amacı Suriye-Türkiye hattında Güvenli Bölge ihdas etmektir. 24 Ağustos 2016, saat 04.00’de Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı’ndan, “Türk Silahlı Kuvvetleri, koalisyon hava kuvvetleri tarafından Suriye’nin Halep kentine bağlı Cerablus bölgesine terör örgütü IŞİD’ten temizlenmesi amacıyla askeri harekât başlatılmıştır.” açıklaması yapılmıştır.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan saldırı sonrası açıklamasında “Türkiye’ye güçleri yetmeyenlerin, etnik ve mezhep temelli hassasiyetler üzerinden vatandaşlarımızı birbirlerine karşı kışkırtma senaryoları tutmayacaktır.” ifadeleriyle saldırının devlet tarafından nasıl yorumlandığını ortaya koymuştur. 20 Ağustos saldırısı sonrası Suriye merkezli DAEŞ ve YPG-PYD terör örgütlerine karşı Türkiye askeri operasyonlarını arttırmış ve Suriyeli muhalif güçlere destek vermiştir.

Saldırıya karşı pek çok ülke Türkiye’ye taziyelerini iletmiş, kınamış ve terörle mücadelede destek mesajları vermişlerdir. Bu ülkeler: Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Azerbaycan, Bahreyn, Fransa, Filistin, Katar, KKTC, Kazakistan, Mısır, Pakistan, Rusya, Yunanistan, Ürdün, İsveç, İsrail, Irak, Suudi Arabistan, İngiltere, Gürcistan, Avusturya, Romanya, İran, Estonya, Letonya, Yemen, Kuveyt, Litvanya ve BAE’dir.

16 Ekim 2016 Gaziantep Terör Saldırısı

16 Ekim 2016 tarihinde, Gaziantep’te güvenlik güçlerinin bir eve operasyonu sırasında yakalanacağını anlayan terör örgütü üyesi kendisini patlamıştır. 3 polis şehit olurken 8 kişi yaralanmıştır. Terör eylemi, Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesinde bulunan ve DAEŞ militanlarınca kullanıldığı tespit edilen Şehitkâmil ile Şahinbey ilçelerindeki iki ayrı eve emniyet birimlerince yapılan baskın sırasında, evde bulunan saldırganların üzerindeki patlayıcıları infilak ettirmesiyle gerçekleşmiştir.

Gaziantep Valisi Ali Yerlikaya, olay sonrasında yaptığı açıklamada bir süredir Alevi Kültür Derneğine yönelik intihar saldırısı yapılacağı ihbarında bulunulduğunu ve emniyet birimlerinin bu yönde yaptıkları çalışmalar sırasında ilgili hücre evlerinin tespit edildiğini belirtmiştir.

İki hücre evine özel harekat polisleri tarafından düzenlenen operasyonda teröristler kendilerini patlatmıştır. Vali Yerlikaya, kentin huzur ve güvenliği için DAEŞ, PKK ve FETÖ terör örgütlerine yönelik çalışmaların büyük bir kararlılıkla süreceğini vurgulamıştır. Operasyonlarla ilgili basın toplantısı düzenleyen Gaziantep Valisi Yerlikaya, terör örgütü DAEŞ’a yönelik operasyonlara ilişkin, “19 şüpheli gözaltına alındı, bir depo içerisinde poşetlenmiş 15 kilogram TNT ve 9,5 kilogram anti tank mayını ele geçirildi.” demiştir.

Operasyonlar kapsamında, örgütün il genelindeki faaliyetlerini planlayan, lojistik destek sağlayan ve canlı bomba hücrelerini yöneten sorumlusu Mehmet Kadir Cabel, etkisiz hale getirilmiştir.

Sonuç

Üç saldırı analiz edildiğinde saldırıyı gerçekleştiren terör örgütünün DAEŞ olduğu dikkat çekmektedir. Gaziantep’in DAEŞ tarafından hedef olarak seçilmesinde Suriye’yle olan stratejik yakınlığı, mülteci geçiş noktasında yer alması etkili olmuştur. İlk iki terör eylemi saldırganların planlı saldırılarıyken Ekim 2016’da gerçekleşen terör olayı güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyon esnasında yakalanacaklarını anlayan teröristlerin kendilerini patlatmalarıyla meydana gelmiştir. 1 Mayıs saldırısı İşçi Bayramı etkinliklerine denk getirilerek yapılmak istenen propagandanın gücü arttırılmak istenmiştir. 20 Ağustos saldırısında ise Kürt vatandaşların düğün merasimi hedef alınarak etnik kökenli bir gerilim tırmandırılmak istenmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 2016’daki Gaziantep terör eylemleri sonrası kapsamlı operasyonlar düzenlemiştir. 20 Ağustos’taki saldırı sonrası sınır ötesi harekat düzenlenmiş, Türkiye sınırlarına yerleşen ve güvenliğini tehdit eden DAEŞ’e karşı Özgür Suriye Ordusu’na destek amaçlı Fırat Kalkanı Operasyonu’nu başlatmıştır. Hükümet, Fırat Kalkanı Operasyonu’nun başlatılmasında en önemli sebeplerden biri olarak 59 kişinin hayatını kaybettiği Gaziantep düğün saldırısını göstermiştir. Yaşanan terör eylemleri sonrası yayın yasağı uygulamaları yapılmış, terörün medya aracılığıyla propaganda yapmasının önüne set çekilmek istenmiştir. Son olarak üç saldırının da Türkiye’nin terörle olan mücadelesindeki kararlılık ve birlik-beraberlik dugusunu kuvvetlendirdiği belirtilmelidir.

Avatar photo

Abdulkadir AKSÖZ

Political Science Indian Subcontinent Studies [email protected]


Geribildirim

Mail adresiniz gizli kalacaktır.


Biz Kimiz?

Gayemiz, asırlardır mirasçısı olduğumuz medeniyetin gelişimine katkı sağlamak adına kurduğumuz ilim halkasındaki ilmî faaliyetleri geniş kitlelere ulaştırmaktır.

Cemiyetimizde, genç ve hareketli yazar kadromuz ile Siyaset, Hukuk, Ekonomi, Sosyoloji, Edebiyat ve Tarih gibi ilmî alanlarda gerek akademik gerekse de gündeme ilişkin yazılar kaleme alınmaktadır.


İletişim


Küçük Çamlıca Mahallesi, Filiz Sokak, No:3
Üsküdar/İstanbul