HAUSA DİLİ KONUŞMA KILAVUZU 2 | İlim ve Medeniyet

Hausa dili Afrikanın en çok konuşulan dilleri arasındadır. Buna rağmen TRT Hausa açılsa da bu dilin öğrenimine dair materyaller oldukça sınırlıdır. Benim bir hayalim vardı ve İslam dünyasından farklı dillerle ilgili materyalleri zamanında toplamaya çalışmıştım. Elime geçen materyallerden birisi de Hausa’nın öğrenimi ile ilgili olandır. Her şeyi Batının veya İngilizlerin yapmasını beklersek, daha çok bekleriz. Onlar kendi menfaatleri doğrultusunda hareket ediyorlar. Bizler de kendi iyiliğimiz için en azından İslam dünyasının dillerini öğrenmeli ve bölgeyi yakından takip etmeliyiz.

Bu konuşma kalıpları ve sohbetleri inceleyerek ve üzerinde alıştırmalar yaparak dil öğrenenlerin olduğunu biliyorum. Mesela good morning kelimesini ele alalım. Good ne demek anlaşılıyor. Peki bad ne demek. Ona da sözlükten bakalım. Ona bakmışken beatiful ve ugly kelimelerini de merak edip bakalım ve defterimize kaydedelim. Öğrendiğimiz kelime sayısı artıyor. Acaba Good kelimesiyle ilgili eş anlamlı kelimeler var mıdır? Ona da bakalım. Morning kelimesi var, sabah demek. Akşam ne demek peki ve merak edip bakalım. Böyle böyle cümleyi ayırıp, üzerinde işlem yaptıkça dilin mantığını daha iyi kavrayacaksınız.

İngilizce kelimeleri olduğu gibi alıyorum. Bazılarında hata var büyük ihtimalle.

What we do in the morning?	Me muke yi da safe?	Sabahları ne yaparız?
We get up and pray	Muna tashi mu yi sallah	Uyanırız ve namaz kılarız
Then we greet our parents	Sannan mu gaida iyayenmu	Sonra Ebeveynlerimizi selamlarız
Then wash our body	Sannan mu yi wanka	Sonra vücudumuzu yıkarız
Then we wear our dresses	Sannan mu sa kayanmu	Sonrasında elbiselerimizi giyiniriz
We eat food in the night	Muna cin abinci da daddare	Akşam yemek yeriz
Then we read our books	Sannan mu karanta littattafanmu	Sonra kitaplarımızı okuruz
Then we go bed for sleeping	Sannan mu hau gado mu yi barci	Sonrasında uyumak için yatağa gideriz
What is today?	Yau wace rana ce?	Bugün hangi gündür?
Today is Saturday	Yau asabar	Bugün Cumartesidir
Tomorrow is Sunday	Gobe lahadi	Yarın Pazardır
Yesterday is Friday	Jiya Juma’a	Dün Cumadır
Which month we are?	A wane wata muke?	Biz hangi aydayız?
We are in july	Muna a watan bakwai	Temmuz ayındayız
Last month is june	Watan jiya watan shida ne	Geçen ay Haziran’dı
Next month is August	Watan gobe watan takwas ne	Gelecek ay Ağustos’tur
Which year we are now?	A wacce shekara muke?	Şuan hangi yıldayız?
We are in 2007	Muna cikin shekarar 2007	2007’deyiz
Last year is 2006	Waccan shekarar ita ce 2006	Geçen yıl 2006 idi
Next year is 2008	Shekara me zuwa ita ce 2008	Gelecek yıl 2008’dir.
Which century we are now?	A wane karni muke?	Şuan hangi yüzyıldayız?
We are in 21st century	Muna karni na ashirin da daya	21. yüzyıldayız
Last century is 20th century	Wancan karnin shi ne na karni 20	Geçen yüzyıl 20. Yüzyıl idi
Next century is 22nd century	Karni mai zuwa shi ne na 22	Gelecek yüzyıl 22. Yüzyıldır
What do we do on Sunday?	Me muke yi ranar lahadi?	Pazar günü ne yapıyoruz?
We rest on Sunday	Muna hutu ne ranar Lahadi	Pazar günü dinleniriz
What do we do on Monday?	Me muke yi ranar Litinin?	Pazartesi günü ne yaparız?
We work on Monday	Mun ayin aiki ranar Litinin	Pazartesi çalışırız
Did it rain yesterday?	An yi ruwa jiya?	Dün yağdı mı?
Yes it rained yesterday	E, an yi ruwa jiya	Evet dün yağdı
It is raining now	Ana ruwa yanzu?	Şuan yağıyor mu?
No, it is not raining	A’a ba a yin ruwa yanzu	Hayır, yağmıyor
Does it rain everyday?	Ana ruwa kullum?	Her gün yağıyor mu?
No it does not rain everyday	A’a ba a ruwa kullum	Hayır her gün yağmıyor
Do you listen to radio?	Kana sauraron radiyo?	Radyo dinler misin?
Yes I do	E, ina yi	Evet dinlerim
Do you watch television?	Kana kallon talabijin?	Televizyon izler misin?
No I do not	A’a bana yi	Hayır izlemem
Do you go to cinema?	Kana zuwa silima?	Sinemaya gidiyor musun?
No, I do not go	A’a bana zuwa	Hayır gitmiyorum
Where is your father	Ina babanka?	Baban nerede?
He is at farm	Yana gona	O çiftlikte
Where do you live?	Ina kake zaune?	Nerede yaşıyorsun?
I lıve a R/Lemo	Ina zaune a R/lemo	R/Lemo’da yaşıyorum
What is your tribe?	Menene addininka	Kabileniz hangisi?
I am Muslim	Ni musulmi ne	Ben Müslümanım
Where is your father land?	Ina ne kasar haihuwar ka?	Ata toprakların neresi?
I am Nigerian	Ni dan Nijeriya ne	Nijeryalıyım
Whose book is this?	Littafin waye wannan?	Bu kitap kimin kitabı
It is mine	Nawa ne	O benim
Whose farm is that?	Gonar waye wancan?	Bu tarla kimin?
It is Father’s	Ta baba ce	O babanın
What bread made of?	Da me ake burodi?	Bu ekmek neyden yapılmış?
Bread is made of flour	Ana yin burodi da fulawa	Ekmek undan yapılmıştır
Who uses hammer?	Wa ke amfani da guduma?	Çekici kim kullanıyor?
Carpenter use hammer	Kafinta ne yake amfani da guduma	Çekici Marangoz kullanıyor
What do we do with saw?	Me muke da zarto?	Testere ile ne yapıyoruz?
We cut wood	Muna yanka katako da shi	Odun kesiyoruz
Sani is taller than Ali	Sani ya fi Ali Tsawo	Sani Ali’den uzundur
When are you going to Kano?	Yaushe za ka Kano?	Kano’ya ne zaman gidiyorsun?
I am going to go to Kano Tomorrow	Zani Kano gobe	Yarın Kano’ya gidiyorum
Does Nura speak English?	Ko Nura yana magana da Turanci?	Nura İngilizce konuşuyor mu?
No, he does not	A’a ba ya yi	Hayır o konuşmuyor
Does he work hard?	Ko yana aiki sosai	O çok çalışıyor mu?
Yes he Works hard	Kwarai yana aiki sosai	Evet o çok çalışıyor
Does he go to market everyday?	Yana zuwa kasuwa kullum?	O her gün markete gidiyor mu?
When did you see him?	Yaushe ka ganshi?	Onu ne zaman gördün?
I saw him yesterday	Na ganshi jiya	Onu dün gördüm
You don’t understand me?	Ko ba ka ganeni ba ne?	Beni anlamıyor musun?
No, I Don’t	A’a ban gane ka ba	Hayır anlamıyorum
What does fire do?	Me wuta take yi?	Ateş ne yapar
It burns	Tana kuna ne	O yakar
What do cow eat?	Me shanu  suke ci?	İnek ne yer?
Cows eat grass	Shanu suna cin ciyawa	İnekler çimen yer
What elephants eat?	Me giwaye ke ci?	Fil ne yer?
Elephants eat grass	Giwaye suna cin ciwaya	Filler çimen yer
What lion eats?	Me zaki yake ci?	Aslan ne yer?
Lion eats meat	Zaki name yaka ci	Aslan et yer
What do men and women eat?	Me maza da mata suke ci?	Kadınlar ve erkekler ne yer?
They eat fish and meat	Suna cin kifi da nama	Onlar balık ve et yerler
What Musa drive?	Me Musa yake tukawa?	Musa ne sürer?
Musa drive car	Musa yana tuka mota	Musa araba sürer
What is the occupation of Idi?	Menene sana’ar idi?	Idi’nin mesleği nedir?
Idi is pilot	Shi matukin jirgin sama ne	Idi pilottur
Who is that man?	Wane mutumi ne wancan?	Şu adam kim?
He is barber	Shi wanzami ne	O berberdir
He cuts people hair	Sha na yake yin aski	O insanların saçını keser
What does Policeman do?	Me dan sanda yake yi?	Polisler ne yapar?
He catshes thieves	Yana kama barayi	O hırsızları yakalar
A dog bite him	Kare ne ya cije shi	Bir köpek onu ısırdı
Dele wants food	Dele yana son abinci	Dele yemek istiyor
We want something to eat	Muna son wani abu mu ci	Biz yemek için bir şeyler istiyoruz
He also want drink water	Kuma yana son shan ruwa	O ayrıca su içmek istiyor
Why did we stop?	Me ya sa muka tsaya?	Neden durduk?
We stopped to rest	Mun tsaya mu huta	Dinlenmek için durduk
Why did he come?	Me ya sa ya zo?	O neden geldi?
He came to see me	Ya zo ya ganni	O beni görmeye geldi
Why did you go to the market?	Me ya sa ka je kasuwa?	Neden markete gittin?
I went to market to buy food	Na je kasuwa na sayo abinci	Markete yiyecek almak için gittim
Why does John listen to the radio?	Me ya sa John yake sauraron radiyo?	John neden Radyo dinliyor?
He listens to the radio to hear the news	Yana sauraron radiyon don labarai	O haberleri duymak için radyo dinliyor
Have you any Money?	Ka kana da “yan kudi?	Hiç paran var mı?
Yes I have	E, ina da su	Evet var
Can you ride bicycle?	Kana iya tuka keke?	Bisiklet sürebilir misin?
No I can not	A’a bana iya wa	Hayır süremem
Can you speak Arabic?	Kana iya yin Larabci?	Arapça konuşabilir misin?
Yes I can	E, ina iyawa	Evet konuşabilirim
Can you come tomorrow?	Zaka iya zuwa gobe?	Yarın gelebilir misin?
Yes I can	E, zan iya	Evet gelebilirim
I can come tomorrow	Zan iya zuwa gobe	Yarın gelebilirim
I can come in the evening	Zan iya zuwa da yamma	Akşam gelebilirim
I can’t come in the morning	Ba zan iya zuwa da safe ba	Sabah gelemem
Can I borrow your book?	Na iya aron littafin ka?	Kitabını ödünç alabilir miyim?
No, I can’t give you	A’a ba zan baka ba	Hayır, sana veremem
What do you say in the morning?	Me kake cewa da safe?	Sabahları ne söylersin?
Good morning	Ina kwana	Günaydın
What do you say after 12:00?	Me kake cewa da 12:00?	12’den sonra ne söylersin?
I say good afternoon	Barka da rana	Tünaydın
What do you say in the evening?	Me kaka cewa da yamma?	Akşam ne söylersin?
I say good evening	Ina cewa ina wuni	İyi akşamlar derim
When you are going to bed what do you say?	Lokacin kwanciya me kake cewa?	Yatağa giderken ne dersin?
I say goodnight	Ina cewa sai da safe	İyi geceler derim
When going away what do you say?	In kat afi me kake cewa?	Bir yere giderken ne dersin?
I say good bye	Sai an Jima	Güle güle derim
When someone is traveling, what do you say?	Idan wani zai tafiya me kake cewa?	Birisi seyahat ederken, ne dersin?
I say safe journey	Sauka lafiya	Güvenli yolculuklar derim
When someone give you something what do you say	Idan wani ya yi maka kyauta me kake cewa	Birisi sana bir şey verdiğinde, ne dersin
Thank you	Na gode	Teşekkür ederim

Ozan Dur

Kılavuzu indirmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz

Hausa Konuşma Kılavuzu 2