Ozan Durİbranice çalışırken bazı isimlerin İbranice olduğunu keşfetmiştim. Mesela Türkçede bulunan bazı kelimelerin ve eklerin Farsçadan geçtiği gibi, çokça duyduğumuz bazı yabancı isimlerin kökeninde İbranice vardır. Mesela Farsçada Dar sahip olmak anlamı katıyorken, Candaroğulları- Can sahibi oğulları oluyor. Dolayısıyla Farsça bilmek Türkçe isimlerin kökenini bulmamıza yardımcı oluyor. İbranicede ise daha önce belki duymadığınız bazı isimlerden bahsedeceğim.
Mesela sıkça adını duyduğumuz Netenyahu’nun adının ne demek olduğunu biliyor musunuz? Netanyahu’nun anlamı Allah’ın vergisi/hediyesi’dir. Natan vermek ve Yahu, Allah’ın isimlerinden birisidir. Yani Allah verdi demektir. Kelimenin anlamı bu şekilde ama Netenyahu Allah’ın hediyesi değil de imtihanıdır. Yahudiler için o anlamı kapsıyor olabilir ama bizler için ne bir hediyedir ne de başka bir şey. Bu konuda bilgi vermek istiyorum, Ben Gurion’un isteği üzerine, isimleri İbranice olmayan Yahudiler, Filistin’e geldiklerinde kendilerine İbranice isimler seçtiler. Ben Gurion’da kendi ismini David ben Gurion olarak değiştirdi. Ben Gurion da Aslan yavrusu demektir. Bu şekilde halk İbranileştirilmek isteniyordu ve bu işe özel bir önem atfediliyordu.
Sonu el veya il ile biten kelimelerde İbranice kökenlidir. Mesela Rafael kelimesi. Anlamı “Allah iyileştirdi” demektir. El veya il Elohimden gelmekte ve Tanrı veya Allah manalarında kullanılmaktadır. Ayrıca buradan gelen 4 büyük meleğin isimlerinin İbranice olduğu söylenmektedir. Azrail ismi mesela Allah’ın yardımcısı anlamındadır. Ezra yardım anlamına gelen bir isimdir. El ise Allah anlamındadır. Bu şekilde melek isimlerinin İbraniceden geldiği söylenmektedir. Bu şekilde kelimelerin kökenine dair çalışmalar yürütülüyorsa, İbranice öğrenmekte gerekmektedir. Dini literatürümüzde malesef ki İsrailiyat denilen ve dinimize dahil edilen, edilmeye çalışılan şeylerin de yakinen bilinmesi için İbranice öğrenmek elzemdir.
İsrail’e ait olup olmadığını bilmediğim bir marka var. İsmi Ariel ve anlamı Allah’ın aslanı demek. Esedullah gibi ve çözümlemesini yapalım. Arye Aslan demek ve El ise bahsettiğimiz gibi Allah anlamında. Ariel ise Allah’ın aslanı demektir. Bu ismi bir de Kasap lakaplı Ariel Şaron’dan biliyoruz. Tabi bu isimler onlarda bir anlam bulamamış ve katliam ile anılır olmuşlardır. İsimlerin de kökenini bilmenin önemli olduğunu düşünüyoruz.
Bu isimlerin kökenlerini hem Farsçada hem de İbranicede keşfettiğimde çok mutlu oluyordum. Türkçe isimler için özellikle Farsça bilmek çok önemli. Mesela Suzan ve Dilara isimleri de Farsçadır. Suzan yakan anlamında, Dilara ise gönül süsleyen anlamındadır. Avrupa’da kullanılan ve İsrail’de kullanılan Yahudi isimlerinin kökenleri için ise İbranice bilmek gerekmektedir. İsimlerin de insanın kaderinde önemli rol oynadığını düşünüyorum ve hiçbir şeyin boşuna olmadığını acizane düşünüyorum. Aynı zamanda İsrailiyatın da tam manasıyla anlaşılması ve ondan kurtulunması için İbranice öğrenmek gerekir diye düşünüyorum. İsrailiyat hakkında daha fazla malumata sahip olan Hocalarımız, bu konuda bizleri bilgilendirirse çok makbule geçecektir.
Faydalı olması temennisiyle…
Ozan Dur