GÜNEY ASYA’DA GÜNDEM (1) | İlim ve Medeniyet

“Güney Asya’da Gündem” yazı dizisine hoş geldiniz. Öncelikle bu konseptin ilk yazısında uzun süredir takip ettiğim ve bize ilham olan Foreign Policy’nin South Asia Brief yazarı Ravi Agrawal’a bir selam çakmamız lazım.

Sonrasında sizlere bu konsept altında neler olacağını anlatalım. Her hafta yayınlayacağımız bu seride bizler sizlere Güney Asya bölgesinin öne çıkan haberlerini sunmaya çalışacağız. Bu haberler yeri geldiğinde uluslararası politikayı ilgilendirirken yeri geldiğinde sanat, kültür veya sinema sektörüyle alakalı olacak. İşin kısacası bizler bu konseptte size Güney Asya’yı anlatacağız.

Bu haftaki Güney Asya’da Gündem başlıklarımız şunlar; Yeni Başkan Yeni Müttefik, Pakistan Hindistan’ı Suçladı, Dünyanın En Büyük Serbest Ticaret Anlaşması

Yeni Başkan Yeni Müttefik

2020 ABD seçimlerinden zaferle ayrılan Joe Biden’ın Asya’daki stratejisi merakla bekleniyor. Hindistan yönetimi, Biden’dan önce Trump ile sıkı ilişkiler kurmuştu. Askeri, istihbari, lojistik ve diğer birçok alanda yeni anlaşmalar yapan iki devletin yeni dönemde takınacakları tavırları merakla bekleniyor.

Belki de Hindistan üzerinde ABD’nin en çok beklentisi olduğu Çin konusunda Trump yönetimi geçmiş dönemde Hindistan ile beraber daha sert ve aktif bir siyaset güderken, Joe Biden’ın meseleleri çatışmadan ziyade daha diplomatik yollardan çözülmesini, Çin ile Hindistan’ın masaya oturmasını isteyeceği tahmin ediliyor. Özellikle son dönemde Çin – Hindistan arasında sınır meselelerinden sıcak çatışmalar yaşanmıştı.

Sınır sorunlarının yanında ABD’nin Asya’da Çin’e karşı kendi yanına müttefik araması yeni dönemde de gündem de olacaktır. ABD, Avustralya, Japonya ve Hindistan dörtlüsü gelecek yıllarda bu konu için daha da önem kazanacağa benziyor.

Diğer yandan Hindistan’a Modi döneminde insan hakları, ifade özgürlüğü vb. konularda artan tepkiler de Biden’ın önüne geleceğini ve bunlara karşı bir hamlede bulunacağı tahmin ediliyor. Özellikle ülkede artan Hindu milliyetçiliği ve azınlıkların hakları meselesi bu çerçevede gündeme gelecektir.

Pakistan Hindistan’ı Suçladı

Pakistan, Hindistan’ı ülkesinde varlık gösteren örgütleri desteklemekle suçladı. Hindistan da bu suçlamaları hayal ürünü ve uydurma birer iddia diyerek reddetti. Peki Pakistan’ı Hindistan’a yönelik bu iddiaları atmaya iten şey neydi?

Pakistan, bölgedeki güç mücadelelerinin tam ortasında Çin ile beraber 65 milyar dolarlık bir projeye imza attı. Bu proje Çin’in yıllardır duyurduğu “Bir Kuşak Bir Yol” projesinin Pakistan ayağı (CPEC) olacak. Bu projeyle beraber Çin, yeni bir ticaret yolu olarak kendi topraklarından Pakistan’a gönderdiği malları Pakistan’ın Gwadar limanından tüm dünyaya gönderebilecek.

Bununla beraber Pakistan, son dönemlerde artan Çin – Hindistan çekişmesinin bir ayağını oluşturuyor. Zaten geçmişten günümüze iki devlet arasındaki düşmanlık da hesaba katılınca Pakistan, CPEC projesini baltalamak için Hindistan’ı ülkesindeki örgütleri fonlamakla suçluyor.

Pakistan bu iddiaları, Hindistan’ın istihbarat birimi olan RAW’ın Pakistan Talibanı’yla görüştüğünü ve Pakistan Talibanı’nı fonladığını içeriyor. Aynı zamanda Pakistan, Gwadar limanının bulunduğu Belucistan eyaletinde kurulan ve Belucistan’ın bağımsızlığını savunan örgütleri de Hindistan ile iş birliği yaptığını iddia etti.

Dünyanın En Büyük Serbest Ticaret Anlaşması

Asya – Pasifik bölgesinde yıllarca süren toplantıların ardından 15 ülke dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşmasına imza attı.

ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) kapsamında gerçekleşen anlaşmaya ASEAN ülkeleriyle diyalog ortaklığı bulunan Avustralya, Çin, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda da 8 yıl süren müzakerelerin ardından anlaşmaya taraf oldu. Daha öncesinde toplantılara katılan Hindistan ise geçen yıl Çin ürünlerinin Hindistan’a çok ucuza girmesinden çekindiği için müzakerelerden çekilmişti.

Hindistan’ın da çekincelerinden anlaşılacağı üzere imzalanan bu anlaşma Çin’in Asya – Pasifik’teki etkinliğini artırmaya yardımcı olacağa benziyor.

Mehmet AYAYDIN