Nasip olursa Filistin Lehçesi konusunda kalem oynatmak istiyorum. Bugün Filistin lehçesiyle ilgili ilk dersimizi işledik. İlk defa Arapçanın lehçelerinden birisiyle tanışıyorum ve bu da Şam lehçesi denilen Filistin Lehçesi. Türkiye’deki Kudüs sevgisini besleyecek bir dil Filistin lehçesi. İlk izlenimlerinden bahsetmek istiyorum nasipse.
İlk dersteki izlenimlerimi yeterli görmüyorum ama bu alanda kalem oynatılmadığından yazılar kaleme almayı düşünüyorum. Hocamız Gazze’den ve oldukça güzel bir anlatımı var. Şimdiden birçok not aldım ve dersi severek takip ediyorum. Biraz izlenimlerimden bahsedeyim.
Filistin Lehçesi Medeni ve Fallahi olarak iki kısıma ayrılıyor. Aralarında büyük farklar yok. Ayrıca bu lehçe Şam lehçesinden olduğundan Ürdün, Suriye ve Filistin lehçeleri birbirine benziyor. Tarihten gelen sebeplerde olmalı. Filistinliler Nekbeden sonra buralara göç etmek zorunda kaldılar ve lehçede diğer lehçelerden etkileniyor. Bölgelerin yakınlığı da söz konusu, bu yüzden bu lehçeleri öğrenmek gerekiyor. Türkiye’de lehçe çalışmaları çok iyi seviyelerde değil. Bu konuda bence adım atılması gerekiyor.
Bazı harfler okunmuyor mesela kaf (ق) harfi, bazı harfler değişik okunuyor (ث) Se harfi te (ت) gibi okunuyor. Sayılar büyük oranda benzerler. Cümle dizilişinde çok farklar yok. Fasih Arapçada kullanılan bazı kelimeler bu lehçede kendine yer edinememiş ve onların yerine başka kelimeler gelmiş durumda. Fasih Arapça konuştuğunuzda Filistinliler sizi anlıyorken onlar lehçe konuştuğunda önceden bu alanda çalışmadıysanız anlayamıyorsunuz. Dili konuşmaya uygun hale getirmişler ve fasihe göre ilk izlenimim konuşması daha kolay ve çok kurallara bağlı konuşmuyorsunuz. Bu durumu eleştirebiliriz, bence de İslam dünyası tek bir Arapça konuşsa güzel olurdu ama bu şuan için mümkün gözükmüyor. En azından herkes İstanbul Türkçesinde olduğu gibi Fasih Arapça konuşabilirler. Bunu sadece televizyondaki habercilere veya çizgi filmlere hasretmemek gerekiyor. Ama bir taraftan da dil yaşayan bir şey ve bazen kuralların sınırlarını aşabiliyor.
Filistin lehçesi güzel bir dil ve öğrenmeye hepinizi davet ediyorum. Ülkemizdeki en önemli lehçelerden birisi bence. Dil bariyerini kaldırırsak, güzel bir iletişim kurabiliriz. Bu alanda nasip olursa daha yine yazılar kaleme almak istiyorum. Rabbim işlerimizi kolaylaştırsın ve bizleri muvaffak kılsın. Bu dil ile ilgili farklı alanlarda yazılar kaleme alacağım inş. Mutlaka tüm gençlerimize önce Arapçayı öğrenmelerini sonra da lehçe öğrenmelerini tavsiye ederim. Hocam Arapçamı beğendi bunu da belirteyim 🙂
Tarihten bir not: 23.12.2022
Ozan Dur